Mariusz Kowalski

Articles

The role of territorial historical embeddedness in shaping religious practices in catholic parishes in Poland

Przemysław Śleszyński, Wojciech Sadłoń, Mariusz Kowalski, Piotr Łysoń, Tomasz Żukowski, Łukasz Prażmo

Przegląd Geograficzny (2023) tom 95, zeszyt 4, pp. 369-395 | Full text
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.4.2

Further information

Abstract

Celem pracy jest wyjaśnienie, czy i w jaki sposób czynniki historyczne mogą odgrywać rolę w kształtowaniu praktyk religijnych oraz jaka może być w tym rola współczesnej urbanizacji i modernizacji. W analizach wykorzystano unikalne dane dotyczące frekwencji na mszy świętej w latach 2016‑2018, liczone we wszystkich 10,0 tys. parafii w Polsce. Dane te analizowano w podziale na regiony uwarunkowane historycznie oraz w podziale na współczesne typy obszarów pod względem intensywności procesów urbanizacyjnych i metropolizacyjnych. Wykazano, że poziom uczestnictwa w praktykach religijnych jest historycznie zakorzeniony (osadzony) w środowisku lokalnym: najwyższy poziom charakteryzuje obszary wschodniej i południowej Polski (Galicja, Królestwo Kongresowe), a w większości z tych regionów obserwujemy spadek uczestnictwa wraz ze wzrostem stopnia urbanizacji i metropolizacji, ale jednocześnie istotne różnice pomiędzy regionami uwarunkowanymi historycznie dla obszarów o podobnym stopniu urbanizacji, także pomiędzy dużymi miastami. Na tej podstawie opracowano model przestrzennych (historyczno‑geograficznych) uwarunkowań praktyk religijnych w Polsce. Analizy są pierwszym szczegółowym badaniem zróżnicowania parafii katolickich w oparciu o tak dużą i geograficznie szczegółową próbę badawczą

Keywords: geografia religii, praktyki religijne, katolicyzm, zakorzenienie, regiony historyczno‑kulturowe, klasyfikacja funkcjonalna gmin

Przemysław Śleszyński [psleszyn@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland
Wojciech Sadłoń [w.sadlon@iskk.pl], Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC im. ks. W. Zdaniewicza
Mariusz Kowalski [mar.kow@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland
Piotr Łysoń [lyson11@wp.pl], Główny Urząd Statystyczny
Łukasz Prażmo [lprazmo@gis-expert.pl], GIS-Expert sp. z o.o.

Citation

APA: Śleszyński, P., Sadłoń, W., Kowalski, M., Łysoń, P., Żukowski, T., & Prażmo, . (2023). Rola terytorialnego zakorzenienia historycznego w kształtowaniu praktyk religijnych w parafiach katolickich w Polsce. Przegląd Geograficzny, 95(4), 369-395. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.4.2
MLA: Śleszyński, Przemysław, et al. "Rola terytorialnego zakorzenienia historycznego w kształtowaniu praktyk religijnych w parafiach katolickich w Polsce". Przegląd Geograficzny, vol. 95, no. 4, 2023, pp. 369-395. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.4.2
Chicago: Śleszyński, Przemysław, Sadłoń, Wojciech, Kowalski, Mariusz, Łysoń, Piotr, Żukowski, Tomasz, and Prażmo, Łukasz. "Rola terytorialnego zakorzenienia historycznego w kształtowaniu praktyk religijnych w parafiach katolickich w Polsce". Przegląd Geograficzny 95, no. 4 (2023): 369-395. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.4.2
Harvard: Śleszyński, P., Sadłoń, W., Kowalski, M., Łysoń, P., Żukowski, T., & Prażmo, . 2023. "Rola terytorialnego zakorzenienia historycznego w kształtowaniu praktyk religijnych w parafiach katolickich w Polsce". Przegląd Geograficzny, vol. 95, no. 4, pp. 369-395. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.4.2